Z naszego doświadczenia wynika, że dla wielu osób powszechnie stosowane formaty papieru są „czarną magią”…
…dlatego postaramy się podać trochę wiedzy o tym w możliwie prosty sposób.
Formaty papieru co oczywiste podlegają normom krajowym i międzynarodowym. W Polsce norma arkuszy papieru jest zgodna z międzynarodową normą ISO 216, która obowiązuje prawie na całym świecie. Wyjątkiem są USA, Kanada, Meksyk i Japonia.
Najbardziej znanym formatem jest A4 (210mm x 297mm), czyli typowa kartka papieru biurowego. Kolejne wielkości powstają w wyniku powiększania bądź zmniejszania arkusza w prosty sposób:
- jeśli kartkę A4 złożymy na pół (łamiąc dłuższy bok), otrzymamy format A5, składając dalej otrzymamy A6 itd…
- odwrotnie, dokładając do siebie 2 arkusze A4, otrzymamy A3…, aż dojdziemy do A0, czyli największego określanego normą.
Norma ISO 216 definiuje trzy serie formatów: podstawowy A, oraz pomocnicze B i C.
Format C określa głównie rozmiary kopert.
Zasada jest prosta, na nie złożoną kartkę w formacie A, potrzebujemy koperty w formacie C. Ale stosując zasadę składania, na kartkę A4 złożoną na pół potrzebna jest koperta C5, a złożoną dwukrotnie – C6 (dawniej najpopularniejsza i dlatego typowa pocztówka ma format C6).
Format B w czasach ręcznego kreślenia był stosowany jako arkusz z zapasem na próbki, notatki i po zakończeniu pracy podlegał obcięciu do formatu A.
To trzeba zapamiętać – format C jest nieco większy od formatu A (zasada koperty), a format B jest największy (zapas na odpad).
Stosunek boków w formacie A jest zawsze jak 1 do √2 ( 1 : 1,4142 ), z zaokrągleniem do pełnych milimetrów.
Taki stosunek długości boków powoduje, że po złożeniu arkusza na pół krótszymi bokami do siebie, uzyskujemy następny format z szeregu – prawda, że bardzo praktyczne?
To tyle niezbędnego opisu, czas na wymiary i rysunki:
| Formaty podstawowe | Formaty pomocnicze | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Formaty A | Formaty B | Formaty C | |||
| Symbol | Wymiary arkusza [mm] | Symbol | Wymiary arkusza [mm] | Symbol | Wymiary arkusza [mm] |
| A0 | 841 × 1189 | B0 | 1000 × 1414 | C0 | 917 × 1297 |
| A1 | 594 × 841 | B1 | 707 × 1000 | C1 | 648 × 917 |
| A2 | 420 × 594 | B2 | 500 × 707 | C2 | 458 × 648 |
| A3 | 297 × 420 | B3 | 353 × 500 | C3 | 324 × 458 |
| A4 | 210 × 297 | B4 | 250 × 353 | C4 | 229 × 324 |
| A5 | 148 × 210 | B5 | 176 × 250 | C5 | 162 × 229 |
| A6 | 105 × 148 | B6 | 125 × 176 | C6 | 114 × 162 |
| A7 | 74 × 105 | B7 | 88 × 125 | C7 | 81 × 114 |
| A8 | 52 × 74 | B8 | 62 × 88 | C8 | 57 × 81 |
| A9 | 37 × 52 | B9 | 44 × 62 | C9 | 40 × 57 |
| A10 | 26 × 37 | B10 | 31 × 44 | C10 | 28 × 40 |
| DL | 99 × 210 | — | — | koperta DL | 110 × 220 |
Na temat formatów stosowanych w innych krajach, wspomnę tylko o amerykańskim formacie Letter z uwagi na to, że często „przeszkadza” nam gdy używamy nieuważnie edytorów tekstu lub nieumiejętnie skonfigurujemy drukarkę.
Problem w tym, że różnica między A4 (210mm x 297mm), a Letter (11cali × 8½ cala czyli 279mm × 216mm) jest na pierwszy rzut oka niezauważalna. Niestety gdy w edytorze mamy ustawiony format papieru na Letter, a w drukarce znajduje się papier A4 (lub odwrotnie), wiele drukarek (szczególnie sieciowych), odmawia drukowania, a czasem wydruk po prostu nie mieści się na arkuszu.