Formaty papieru

Z naszego doświadczenia wynika, że dla wielu osób powszechnie stosowane formaty papieru są „czarną magią”…

…dlatego postaramy się podać trochę wiedzy o tym w możliwie prosty sposób.

Formaty papieru co oczywiste podlegają normom krajowym i międzynarodowym. W Polsce norma arkuszy papieru jest zgodna z międzynarodową normą ISO 216, która obowiązuje prawie na całym świecie. Wyjątkiem są USA, Kanada, Meksyk i Japonia.
Najbardziej znanym formatem jest A4 (210mm x 297mm), czyli typowa kartka papieru biurowego. Kolejne wielkości powstają w wyniku powiększania bądź zmniejszania arkusza w prosty sposób:

  • jeśli kartkę A4 złożymy na pół (łamiąc dłuższy bok), otrzymamy format A5, składając dalej otrzymamy A6 itd…
  • odwrotnie, dokładając do siebie 2 arkusze A4, otrzymamy A3…, aż dojdziemy do A0, czyli największego określanego normą.

Norma ISO 216 definiuje trzy serie formatów: podstawowy A, oraz pomocnicze B i C.

Format C określa głównie rozmiary kopert.
Zasada jest prosta, na nie złożoną kartkę w formacie A, potrzebujemy koperty w formacie C. Ale stosując zasadę składania, na kartkę A4 złożoną na pół potrzebna jest koperta C5, a złożoną dwukrotnie – C6 (dawniej najpopularniejsza i dlatego typowa pocztówka ma format C6).

Format B w czasach ręcznego kreślenia był stosowany jako arkusz z zapasem na próbki, notatki i po zakończeniu pracy podlegał obcięciu do formatu A.
To trzeba zapamiętać – format C jest nieco większy od formatu A (zasada koperty), a format B jest największy (zapas na odpad).

Stosunek boków w formacie A jest zawsze jak 1 do √2  ( 1 : 1,4142 ), z zaokrągleniem do pełnych milimetrów.
Taki stosunek długości boków powoduje, że po złożeniu arkusza na pół krótszymi bokami do siebie, uzyskujemy następny format z szeregu – prawda, że bardzo praktyczne?

To tyle niezbędnego opisu, czas na wymiary i rysunki:

Formaty podstawowe Formaty pomocnicze
Formaty A Formaty B Formaty C
Symbol Wymiary arkusza [mm] Symbol Wymiary arkusza [mm] Symbol Wymiary arkusza [mm]
A0   841 × 1189 B0 1000 × 1414 C0   917 × 1297
A1   594 × 841 B1   707 × 1000 C1   648 × 917
A2   420 × 594 B2   500 × 707 C2   458 × 648
A3   297 × 420 B3   353 × 500 C3   324 × 458
A4   210 × 297 B4   250 × 353 C4   229 × 324
A5   148 × 210 B5   176 × 250 C5   162 × 229
A6   105 × 148 B6   125 × 176 C6   114 × 162
A7     74 × 105 B7     88 × 125 C7     81 × 114
A8     52 × 74 B8     62 × 88 C8     57 × 81
A9     37 × 52 B9     44 × 62 C9     40 × 57
A10     26 × 37 B10     31 × 44 C10     28 × 40
DL     99 × 210 koperta DL   110 × 220

Na temat formatów stosowanych w innych krajach, wspomnę tylko o amerykańskim formacie Letter z uwagi na to, że często „przeszkadza” nam gdy używamy nieuważnie edytorów tekstu lub nieumiejętnie skonfigurujemy drukarkę.

Problem w tym, że różnica między A4 (210mm x 297mm), a Letter (11cali × 8½ cala czyli 279mm × 216mm) jest na pierwszy rzut oka niezauważalna. Niestety gdy w edytorze mamy ustawiony format papieru na Letter, a w drukarce znajduje się papier A4 (lub odwrotnie), wiele drukarek (szczególnie sieciowych), odmawia drukowania, a czasem wydruk po prostu nie mieści się na arkuszu.